Portretten en een oude droom

Verwerkingsopdracht 2 – literaire stromingen (klas 5)

Auteur: Kader Abdollah

Titel: Portretten en een oude droom
Uitgeverij de Geus in Breda.
Jaar van uitgave: 2003
Aantal pagina’s: 187

Samenvatting
Dawoed is een journalist en op reis door Zuid-Afrika om lezingen te geven, samen met dichteressen die Zuid-Afrikaanse gedichten voordragen. Hij denkt veel aan zijn vroegere vrienden, die opgepakt waren in hun strijd tegen het bewind van Perzië. Twee van hen leven nog, dat zijn Froeg en Roemi, maar zij hebben een lange gevangenisstraf achter de rug, drie van de vijf vrienden zijn dood (Malek, Attar, en Sorájja), ze zijn om het leven gebracht tijdens hun gevangenisstraf. Hij heeft het gevoel dat ze met hem meereizen. 's Nachts komen ze bij hem en vertelt hij zijn reisverhalen aan hen net zoals vroeger. Zo vertelt hij onder andere over de apartheid in Zuid-Afrika, deze is dan wel afgeschaft na de vrijlating van Nelson Mandele, maar de apartheid is nog sterk aanwezig.

Het zijn nog steeds de zwarte mensen die de blanke mensen smeken om een baantje. 
Attar, één van Dawoeds vijf vrienden, beschrijft wat ze beleven en wat Dawoed vertelde. Op een nacht krijgen vier van hen een droom door de alcohol die ze hebben gedronken. Roemi niet, want hij drinkt niet. Attar had gedroomd over de vrouw van de oude Kruidenier, Sorájja droomde over zwarte handen en witte tanden, Malek over vogels die stenen naar hem gooiden, waardoor hij een oude boerderij in vluchtte en Froeg droomde over vliegen op de rug van een kameel. Tijdens de reis verlaten eerst Sorajja haar vrienden, omdat zij een jongen vind over wie ze had gedroomd. Daarna verlaat ook Malek de andere drie, omdat ze onderweg een boerderij waren tegengekomen en 's nachts gaat hij hier stiekem heen. Froeg hoopt dat Malek nog terug zal komen, Attar weet dat Malek voorgoed verdwenen is. Omdat ze vonden waar ze over droomden, komen ze terug in het leven. Attar, die ook dood was, wil ook graag terug naar het leven, maar zijn droom was nog niet uitgekomen. Uiteindelijk lukt het hem toch om te blijven als Froeg en Roemi op een struisvogel wegvliegen naar hun eigen

leven.

Bespreking thematiek
Een van de thema’s in dit boek is de apartheid dat heerst in Afrika. Dit is in de tijd dat dit boek zich afspeelt net afgeschaft. Het is wettelijk dan wel afgeschaft maar is er duidelijk nog steeds. Dawoed wordt bijvoorbeeld vaak als “Sir” behandeld omdat hij blank is. Velen vragen hierdoor aan hem of hij een baantje voor hen Een ander belangrijk thema is volgens mij het missen van zijn oude vrienden.  Vooral zijn schuldgevoel tegenover hen. Hij voelt zich erg schuldig omdat hij wel heeft kunnen vluchten terwijl 3 van zijn vrienden gedood zijn en 2 ervan heel erg lang vast hebben gezeten.    

Het thema van de strijders in Perzië speelt hierdoor ook een grote rol. Dat is de reden dat Dawoed zijn vrienden is ‘kwijtgeraakt’.

Uiteindelijk is de belangrijkste thema volgens mij cultuur. De Nederlandse, Zuid-Afrikaanse en Perzische culturen komen naar voren en de verschillen tussen deze culturen.

Bespreking belangrijkste personen en hoe ze omgaan met hun problemen
Dawoed is eigenlijk de hoofdpersoon, hij is degene die nog echt leeft maar het verhaal wordt geschreven door Attar, dus hij is ook een belangrijk persoon in het boek.
Dawoed is een journalist. Hij onthoud alles en noteert overal waar hij komt alles. Hij maakt ook als het ware portretten van de mensen die hij tegenkomt vandaar de titel Portretten en een oude droom (de oude droom is dan de droom van de vrienden om te reizen). Dawoed voelt overal waar hij heen gaat de last van zijn vij vrienden. Hij voelt zich schuldig omdat hij de enige is die heeft kunnen vluchten. Hij is degene waar de andere vier tegen opkeken (de oudste) en hij heeft kunnen doen wat hij wilde doen.

Dawoed probeert volgens mij zijn problemen (het gemis van zijn vrienden) om te gaan / een plekje te geven. Dus het is best realistisch, ik denk dat het verhaal in zijn geheel eigenlijk ook romantisch is want het is natuurlijk niet echt zo dat op een gegeven moment zijn vrienden weer bij hem zijn.

Attar is dus de persoon die het verhaal schrijft, maar hij is dood. In het verhaal komt hij echter weer tot leven. Tijdens het lezen van het boek vergeet je eigenlijk ook dat hij dood is, maar af en toe zegt hij dan iets als in mijn graf was het erg saai waardoor je weer beseft dat hij eigenlijk dood is. Hij is eigenlijk een vechter want hij gaf niet toe tijdens zijn gevangenschap, dit werd wel zijn einde maar hij laat dus niet over zich heen lopen. Het is dus een romantische personage.

Roemi is naturalistisch; hij laat de problemen min of meer over zich heen lopen. Hij heeft 11 jaar in de gevangenis gezeten. Hij is een zwijgzaam persoon en toen hij eenmaal uit de gevangenis kwam was hij even de weg kwijt maar ging uiteindelijk naar Attar’s graf en vertelde hem zijn problemen/verhaal.    

In hoeverre speelt de ruimte een rol bij punt 2 en 3?

De ruimte speelt wel een rol, het wordt erg duidelijk vermeld dat ze in Afrika zijn en hoe het er daar aan toegaat. Het thema is (volgens mij) voornamelijk cultuur dus de ruimte is hierbij wel nodig als je wilt weten welk cultuur dat is en in welk land / welke tijd het zich afspeelt.

Mijn mening over het boek

Ik vond het een goed boek om te lezen, de schrijver gebruikt korte zinnen hierdoor leest het makkelijk. In het begin is het wel erg lastig om te begrijpen hoe het nou kan dat drie vrienden tot leven zijn gekomen en dat twee vrienden uit een ander land ineens met Dawoed zijn. Dit wordt pas erg laat in het boek bekend. Als dit iets eerder bekend werd was het misschien makkelijker om het te begrijpen, maar het was ook een reden om graag door te willen lezen. Het blijft raar dat de vrienden er bijzijn maar het went.

Ik snapte goed waarom Dawoed zich schuldig voelde en daardoor kon ik me wel inleven. Het verhaal vond ik wel goed want het is geen standaardverhaal je moet je fantasie wel gebruiken om je in te beelden hoe de vrienden met Dawoed meerijzen. Ik denk dat de boodschap achter het idee dat de vrienden weer tot leven komen en vervolgens een eigen weg inslaan is dat de vrienden nog niet genoeg hadden meegemaakt om echt dood te kunnen gaan. Doordat ze op die reis in het hoofd van Dawoed zoveel meemaakten denk ik dat dit genoeg was en dat ze dus een eigen weg insloegen / dat ze verder leefden in iemand anders’ gedachten. Het is heel onrealistisch wanneer je nog niet snapt hoe de vrienden tot leven zijn gekomen maar nadat dit duidelijk wordt is het begrijpelijker en wordt het automatisch realistischer.

Al met al vond ik het een leuk boek om te lezen, ik kwam er goed doorheen en dat is meestal wel een belangrijk punt voor mij als ik een boek lees. 

De literaire stroming die terug te vinden is in dit boek is de Romantiek. De personages hebben gevlucht of vluchten voor hun problemen. Dit is kenmerkend voor de Romantiek.